เมื่อวันพุธที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๖๔ พลอากาศเอก แอร์บูล สุทธิวรรณ ผู้บัญชาการทหารอากาศ เดินทางมาเป็นประธานในพิธีปลดประจำการเครื่องบินขับไล่และฝึกแบบที่ ๑ (L-39ZA/ART) พร้อมด้วย นายทหารชั้นผู้ใหญ่ของกองทัพอากาศ มาร่วมพิธีในวันนี้ โดยมี นาวาอากาศเอก ภูศิษฏ์ ทิมเกิด ผู้บังคับการกองบิน ๔๑ และข้าราชการกองบิน ๔๑ ให้การต้อนรับ ณ ท่าอากาศยานทหารกองบิน ๔๑
โดยภายในพิธีปลดประจำการเครื่องบินขับไล่และฝึกแบบที่ ๑ (L-39ZA/ART) ได้จัดให้มีการแสดงทางภาคอากาศ (Fly by) และได้เรียนเชิญนักบิน Pioneer ได้แก่ พลอากาศเอกวรฉัตร ธารีฉัตร ,พลอากาศเอก สุรศักดิ์ ทุ่งทอง ,พลอากาศเอก วันชัย นุชเกษม และพลอากาศตรี สำราญ ชมโท (ซึ่งเป็นนักบินรุ่นแรกที่เดินทางไปรับเครื่องบินขับไล่และฝึกแบบที่ ๑ (L-39ZA/ART) ของกองทัพอากาศ ณ สาธารณรัฐเชคในสมัยนั้น) มาร่วมพิธีปลดประจำการเครื่องบินขับไล่และฝึกแบบที่ ๑ (L-39ZA/ART) ในครั้งนี้ด้วย
ครั้งเมื่อปีพุทธศักราช ๒๕๓๖ กองทัพอากาศ โดยพลอากาศเอก หม่อมราชวงศ์ ศิริพงษ์ ทองใหญ่
ผู้บัญชาการทหารอากาศในขณะนั้น ได้ดำเนินการจัดหาเครื่องบิน L-39 จากสาธารณรัฐเชค โดยให้มีภารกิจคือ ฝึกนักบินขับไล่/โจมตี, สนับสนุนทางอากาศโดยใกล้ชิด (Close Air Support) และค้นหาและช่วยชีวิต
ในพื้นที่การรบ (CSAR) นั้น จึงได้ทำการส่งนักบินลองเครื่องต้นแบบและผู้เชี่ยวชาญ ไปศึกษาและปรับปรุงระบบต่างๆ ของเครื่องบิน L-39 จำนวน ๔ คน คือ นาวาอากาศโท วรฉัตร ธารีฉัตร นักบินลองเครื่องต้นแบบ, นาวาอากาศตรี วัฒนชัย เจริญรัตน์ ผู้เชี่ยวชาญ ระบบสรรพาวุธ และเรืออากาศโท จรัสพงษ์ ถวายทรัพย์ ผู้เชี่ยวชาญระบบสื่อสาร ได้ศึกษาและปรับปรุงเครื่องบินที่มีระบบแบบโลกตะวันตกให้สมบูรณ์พร้อมใช้งาน เช่น ระบบห้ามล้อแบบเดิมใช้มือติดตั้งที่คันบังคับ ให้เป็นระบบห้ามล้อที่ใช้เท้าเหมือนที่เครื่องบินที่กองทัพอากาศใช้อยู่ พร้อมทั้งดัดแปลงให้สมบูรณ์แบบทั้งระบบอาวุธ และระบบช่วยเดินอากาศด้วยบริษัท ELBIT จากประเทศอิสราเอล จนนับได้ว่าเป็นเครื่องบินที่มีระบบที่ดีที่สุดของกองทัพอากาศไทยที่มีในตอนนั้น ตลอดระยะเวลา ๒๗ ปี ที่เครื่องบินขับไล่และฝึกแบบที่ ๑ หรือ L-39 ได้รับใช้กองทัพอากาศและเปรียบเสมือนแขนขาให้กับกองทัพอากาศมาอย่างยาวนาน รวมถึงปฏิบัติภารกิจของกองทัพอากาศอย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นการปฏิบัติการปกป้องน่านฟ้าไทย การฝึกร่วมกับมิตรประเทศ และการปฏิบัติภารกิจอื่นๆตามร้องขอ ในวันนี้เครื่องบินขับไล่และฝึกแบบที่ ๑ (L-39ZA/ART) ถึงเวลาที่ต้องทำการปลดประจำการ แต่ภารกิจและหน้าที่ของเครื่องบินขับไล่และฝึกแบบที่ ๑ (L-39ZA/ART) ที่เคยร่วมเคียงบ่าเคียงไหล่กับกองทัพอากาศไทยมานั้น จะยังคงจดจำอยู่ในใจของเราชาวกองทัพอากาศและประชาชนชาวไทยตลอดไป
ภาพ - ข่าวโดยแผนกกิจการพลเรือนกองบิน ๔๑