เมื่อวันอังคารที่ ๒๙ กันยายน ๒๕๖๓ กองบิน ๔๑ จัดกิจกรรมจิตอาสา พัฒนา กำจัดวัชพืช และพัฒนาคลองแม่ข่า นำโดย นาวาอากาศตรี สฤษพล พิทักษากร รองหัวหน้าแผนกกิจการพลเรือน กองบังคับการ กองบิน ๔๑ พร้อมด้วยทหารกองประจำการ จากกองพันทหารอากาศโยธิน กองบิน ๔๑ รวม ๒๐ นาย ร่วมกิจกรรมจิตอาสา พัฒนา กำจัดวัชพืช และพัฒนาคลองแม่ข่า เพื่อพัฒนาและอนุรักษ์ฟื้นฟูน้ำแม่ข่าที่มีความสำคัญเชิงประวัติศาสตร์ ให้กลับคืนสู่ประโยชน์ต่อชุมชนในด้านต่างๆ ทั้งภูมิทัศน์ ริมน้ำ และระบบนิเวศในลำน้ำ ณ บริเวณสะพานข้ามถนนมหิดล อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่
คลองแม่ข่านั้น มีความยาวกว่า ๓๑ กิโลเมตร ในอดีตคลองแม่ข่ามีความอุดมสมบูรณ์ น้ำใสสะอาด ชาวบ้านสามารถใช้ประโยชน์จากน้ำในคลอง รวมทั้งสามารถจับปลาและปูที่อยู่ในคลองมาบริโภคได้ แต่ด้วยความที่ จังหวัด เชียงใหม่ เป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจ การศึกษา และวัฒนธรรมของภาคเหนือ ส่งผลให้เกิดการขยายตัวของเมืองเชียงใหม่ อย่างไร้ระบบ ในช่วง ๓ ทศวรรษที่ผ่านมา มีชุมชนแออัดผุดขึ้นรวมทั้งเกิดการบุกรุกคลองแม่ข่า ทำให้มีผู้คนอาศัยอยู่อย่างหนาแน่น คลองมีขนาดแคบลงกว่าแต่ก่อนและทรุดโทรมอย่างยิ่ง ทั้งมีการทิ้งน้ำเสียจากทั้งจากสถานประกอบการต่าง ๆ จนถึงระดับครัวเรือนที่ขาดระบบบำบัดน้ำเสีย จนทำให้คลองแม่ข่าเน่าเสียมายาวนาน จนเป็นปัญหาเรื้อรังที่แก้ไม่ตก และใช้งบประมาณในการทำความสะอาดคลองหลายล้านบาทในแต่ละปี จากการศึกษาคุณภาพน้ำพบว่าน้ำในคลองนั้น เสียอยู่ในระดับที่ ๕ คือ คุณภาพเสียสูงสุด ไม่สามารถนำมาใช้อุปโภค-บริโภคได้อีก ระดับออกซิเจนต่ำกว่ามาตรฐาน ทั้งพบสารปนเปื้อนในระดับที่สูงกว่าปกติ ทำให้น้ำมีกลิ่นเหม็นและมีสีขุ่นดำ ดังนั้น จังหวัดเชียงใหม่ จึงได้ประสานหน่วยงานราชการต่าง ๆ ในการร่วมมือกันจัดกิจกรรมจิตอาสา พัฒนาคลองแม่ข่ามาอย่างต่อเนื่อง เพื่อร่วมกันพัฒนาคลองแม่ข่า ให้กลับมามีความอุดมสมบูรณ์เหมือนเดิม เพื่อดำเนินรอยตามพระราชดำริของ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่ได้ตรัสไว้ว่า “น้ำคือมีน้ำบริโภค น้ำใช้ น้ำเพื่อการเพาะปลูก เพราะว่าชีวิตอยู่ที่นั่น ถ้ามีน้ำคนอยู่ได้ ถ้าไม่มีน้ำ คนอยู่ไม่ได้ ไม่มีไฟฟ้าคนอยู่ไม่ได้ แต่ถ้ามีไฟฟ้าไม่มีน้ำคนอยู่ไม่ได้…” พระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พระราชทาน ณ พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน เมื่อวันที่ ๑๗ มีนาคม ๒๕๒๙
ภาพ - ข่าวโดยแผนกกิจการพลเรือนกองบิน ๔๑